Ćwiczenia językowe

W wolnej chwili zachęcamy wszystkich do wykonania kilku ćwiczeń:)

A. Oceń poprawność językowa poniższych zdań.

• Pięć dzieci bawiło się w parku.
• Dlaczego nie poszłeś do sklepu?
• W szkole nie było czterech uczniów.
• We Wrocławiu będzie 7 stopni, w tej chwili jest 4.
• Staram się kupować tylko produkty Ligot.

B. Popraw poniższe zdania.

* Do Kmicica przyszedł stary Kiemlicz i synowie.
* Siedem dzieci bawiło się w parku.
* Dlaczego nie poszłeś do sklepu?
* Wczoraj bylimy we Wrocławiu
* zawarła związek małżeński z Tomaszem Cierpisz.

C. przyporządkuj błędne zdania do opisujących je kryteriów błędów językowych.

1. Wujostwo przyjechało do nas n całe lato.
2. Agent do public relations to novum w polskich firmach.
3. Kochanowski wytyka szlachcie jej złe wady.
4. Pisarz nie wiedział jak potoczyły się dalej losy Polski.
5. Aczkolwiek sądzę, że to nie ma sensu.

a. Pleonazmy.
b. Nadużywanie modnych słów.
c. Naruszenie związku zgosy
d. Zbędne zapożyczenia
e. Tautologia (wypowiedź, w której wyraz określany i określający mają taka samą treść).

Odpowiedzi można podawać w komentarzach

Rozwiązanie zostanie zamieszczone w kolejnym poście.

Zadania opracowane na podstawie:

• A. Markowski Nowy słownik poprawnej polszczyzny, Warszawa 1999
• A. Cegieła, M. Markowski Z polszczyzna za pan brat, warszawa 1982

Prosto z dziennika :))

Ziębiewicz wyrzucał sobie to, że popełnił samobójstwo.

Zachowanie dzieci dalece odbiega od rzeczywistości.

Jego trzyletni przyjaciel po ukończeniu studiów popełnił małżeństwo


Uwagi nauczycieli w dziennikach :-)

"Wojtek samodzielnie chodzi po klasie."

"Uczeń Tomasz pomalował kolegę Radka flamastrem po głowie.
Jednocześnie informuję, iż Radkowi wpisuję uwagę o treści: Uczeń
Radek cieszy się z tego, że został pomalowany flamastrem przez
kolegę Tomka."

"Męska cześć klasy odmówiła wyciagnięcia fletów.

"Weronika nie słucha poleceń nauczyciela i mówi, że jej to
zwisa. Proszę powiedzieć córce, iż nie może jej nic zwisać"

"Radek na moje uwagi odpowiedział: "Spoko, luzik."
"Piotrek R. chodzi po ścianach"

'Marcin bez pozwolenia rzuca torba wychowawczyni'

"Chodzi po schodach z drugiej strony."

Naraża kolegów na śmierć, rzucając kreda po klasie.

Nie uważa i biega na lekcjach wf-u.

Bije kolegę po dzwonku.

„MINA PUŁAPKA” czyli jak powiedzieć poprawnie byle nie za dużo

„MINA PUŁAPKA” czyli jak powiedzieć poprawnie byle nie za dużo



W tym poście mowa będzie dotyczyła potocznego „masła maślanego” czyli PLEONAZMÓW. Z definicji pleonazm to wyrażenie niepoprawne w którym jedna część wypowiedzi zawiera te same treści, które występują w drugiej części. A oto przykłady:
• Mina pułapka (każda mina jest pułapką)
• Cały komplet
• Fakt autentyczny
• Cofać się do tyłu ( no chyba że ktoś potrafi do przodu)
• Powtórzyć jeszcze raz
• Podskoczyć do góry ( da się inaczej?)
• Spaść w dół (jw.)
• Masło maślane
• Okres czasu
• Dzień dzisiejszy
• Kontynuować dalej
• Plus dodatni ( to nadal plus)
• Masowa epidemia
• Wrócić z powrotem
• Mylny błąd (czy błąd może być inny?)
• Potencjalne możliwości
• Przychylna aprobata
• Obcokrajowiec zagraniczny
• Najważniejszy priorytet
• Całkowicie nieżywy
• Itd.


Przykłady można by mnożyć…. My jednak zachęcamy do tworzenia indywidualnych list…


Na podstawie:
E. Breza Niektóre częstsze błędy językowe, Polonistyka , s. 42 – 48

CO SIĘ Z CZYM JE….. czyli analiza mapy myśli???

Co rozumiemy za pojęciem:

A). BŁĘDU ORTOGRAFICZNEGO:
• Użycie niewłaściwych liter i połączeń literowych w zapisie
• Niewłaściwa pisownia np. w zapisie łącznym i rozłącznym
• Niewłaściwe użycie wielkich i małych liter

B). BŁEDU INTERPUNCYJNEGO:
• Brak znaku przestankowego ( najczęściej chodzi o przecinek)
• Niewłaściwe użycie znaku przestankowego

C). BŁĘDU GRAMATYCZNEGO, FLEKSYJNEGO:
• Niewłaściwą postać wyrazu
• Niewłaściwy wzorzec odmiany
• Niewłaściwa postać tematu fleksyjnego czy końcówki fleksyjnej

D). BŁĘDU GRAMATYCZNEGO, SKŁADNIOWEGO:
• Niewłaściwe użycie związku zgody czy rzędu
• Błędy w szyku
• Niewłaściwe używanie przyimków, wyrażeń przyimkowych
• Niepoprawne skróty składniowe
• Budowanie niepoprawnych konstrukcji zdaniowych

E). BŁĘDU LEKSYKALNEGO, SŁOWNIKOWEGO:
• Posłużenie się wyrazami o niewłaściwym znaczeniu
• Mylenie wyrazów o podobnym brzmieniu
• Użycie PLEONAZMÓW
• Nadużywanie modnych wyrazów

F). BŁĘDU LEKSYKALNEGO, FRAZEOLOGICZNEGO:
• Zmaiana związków frazeologicznych, poprzez: wymiane, redukcję czy uzupełnianie związku
• Użycie znaczenia frazeologicznego w złym kontekście

G). BŁĘDU LEKSYKALNEGO, SŁOWOTWÓRCZEGO
• Użycie konstrukcji niezgodnych z polskim modelem słowotwórczym
• Wybór niewłaściwej formy słowotwórczej

H). BŁĘDU FONETYCZNEGO:
• Niepoprawna wymowa głosek czy grup głoskowych
• Niepoprawny akcent
• Literowe odczytywanie wyrazów

I). BŁĘDU STYLISTYCZNEGO czyli UŻYCIA:
• Mieszanie styli
• Stosowanie skrótów myślowych
• Niedostosowanie formy wypowiedzi
• Ubóstwo języka



Na podstawie:
Słownik ortograficzny języka polskiego, pod red. J. Jodłowskiego i W. Taszyckiego.
F. Nowak. Szkolna klasyfikacja błędów językowych. W: Polonistyka 8/95, s. 517.
D. Zawilska. O rodzajach błędów językowych. W: Wszystko dla szkoły 12/99, s. 3-5.
H. Kajetanowicz, O klasyfikacji błędów językowych
M. Bańko , O normie i błędzie

Ankieta

Prosimy o wypełnienie ankiety. Ankieta jest anonimowa.

Ma na celu zbadanie poprawności językowej Polaków.

1. Znam zasady poprawnego pisania i wypowiadania się.

TAK NIE

2. Potrafię dostrzec błędy w wypowiedziach innych ludzi.

TAK NIE

3. Skąd znasz zasady poprawności językowej

ze szkoły/studiów

z pracy

z prasy

z radia

internetu

inne…

4. Źródła błędów językowych

à brak dostatecznej wiedzy na ten temat

à lekkomyślność i obojętność na stosowane normy językowe

àinne…

5. Oceń poprawność językową poniższych zdań. P- zdanie poprawne,

NP- zdanie niepoprawne

Na lekcję w klasie czwartej nie było czterech uczni.

Wczorajszy mecz oglądało miliony kibiców.

Milion kibiców oglądał wczorajszy mesz.

Do Kmicica przyszedł stary Kiemlicz i synowie

Pięć dzieci siedziało na ławce

Nie mogę znaleźć tej książki

Dziękujemy

Analiza ankiety

Analizę rozpoczniemy od przedstawienia wyników zadania 5.zdanie 1, 5 i 6 zostały najlepiej zrozumiane i tutaj odpowiedzi poprawne przekraczają 90 % . Dobra sytuację mamy także w zdaniach 2 ( poprawne odpowiedzi to 60 % ) i zdanie 3 ( odpowiedzi poprawne 77% ). Najw

iększy problem spowodowało zadanie 4 i tutaj osoby ankietowane popełniły błędy, zdanie to było niepoprawne, tą tezę poparło 46%,natomiast 48% stwierdziło, że zdanie: Do Kmicica przyszedł stary Kiemlicz i synowie, jest zdaniem poprawnym.

Na początku należało wykonać analizę zdań, gdyż uzupełniają one dwa pierwsze pytania, na które 100 % odpowiedzi było pozytywnych.

Warto tutaj podać inne źródła błędów językowych, osoby, które wypełniły ankietę podawały m.in. literaturę 7%, media 3% czy też rodzice czy przyjaciele 3%.

Co ciekawe ankietowani stwierdzają, że błędy językowe wynikają zarówno z barku wiedzy na ten temat oraz lekkomyślności i obojętności na stosowane normy językowe.

Wiele osób podawało oba te powody. Innymi powodami są : moda na głupotę i odejście od literatury. Z ankiety wynika, że polskie społeczeństwom jakąś wiedzę o błędach i nawet potrafi ją dostrzegać.

Dziękujemy wszystkim uczestnikom ankiety.

Źródło czy przyczyna

Jakie są źródła i przyczyny,
że ludzie błędy językowe popełniają z nie swojej winy?
Rzecz w tym taka,
że nawet student nie dogoni żaka
Gdzie więc tkwi źródłowa przyczyna
czyżby gramatyka to największa wina?
Czy bezmyślność i obojętność na obowiązujące normy
stanowi zanik wiarygodnej formy?
a lekceważenie języka
z czego ściśle wynika?
Sprawa to taka
rzecz wiąże się z psychologią społeczną świata,
a wini temu przede wszystkim stara data,
lecz nie o to tutaj lata.
Bardziej boli fakt,
że świat wszystko robi wspak.

Por. J. Kowalikowa, U. Żydek-Bednarczuk,

Współczesna polszczyzna s.346-347